[100] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูก่อนผัคคุนะ บุคคลเมื่อจะ
บัญญัติพึงบัญญัติพระพุทธเจ้าผู้ตัดตัณหาเครื่องให้เนิ่นช้าแล้ว ตัดทางได้
แล้ว ครอบงำวัฏฏะได้แล้ว ล่วงพ้นทุกข์ทั้งปวง ปรินิพพานที่ล่วงไปแล้ว
ด้วยจักษุใด จักษุนั้นไม่มีเลย ฯลฯ บุคคลเมื่อจะบัญญัติ พึงบัญญัติพระ-
พุทธเจ้าผู้ตัดตัณหาเครื่องให้เนิ่นช้าแล้ว ตัดทางได้แล้ว ครอบงำวัฏฏะ
ได้แล้ว ล่วงพ้นทุกข์ทั้งปวง ปรินิพพานที่ล่วงไปแล้ว ด้วยใจใด ใจนั้น
ไม่มีเลย.
จบ ผัคคุนสูตรที่ 10
คิลานวรรคที่ 3

อรรถกถาผัคคุนสูตรที่ 10

ในผัคคุนสูตรที่ 10 มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า ฉินฺนปปญฺเจ ความว่า ชื่อว่าผู้มีธรรมเป็นเครื่องเนิ่นช้า
อันขาดแล้ว เพราะตัดธรรมเป็นเครื่องเนิ่นช้าคือตัณหาเสียได้ ชื่อว่า
ผู้มีทางอันตัดแล้ว เพราะตัดทางคือตัณหานั่นเองได้แล้ว. ถามว่า พระผู้มี
พระภาคเจ้าตรัสถามว่า เราจะถามอะไร. แก้ว่า พระผู้มีพระภาคเจ้า
ตรัสถามว่า ความจริงเมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จล่วงลับไปแล้ว เราจะถามถึง
จักษุและโสตเป็นต้น ที่ภิกษุกันไว้แล้ว อีกอย่างหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า
ตรัสถามว่า ถ้าแม้เมื่อเจริญมรรคแล้ว ความหมุนเวียนแห่งจักษุและโสตะ
เป็นต้น จะพึงหมุนเวียนในอนาคตได้ไซร้ เราจะถามถึงข้อนั้น.
จบ อรรถกถาผัคคุนสูตรที่ 10
จบ คิลานวรรคที่ 3